2. دنیای سراسر بازی و سرگرمی و تفاخر و تکاثر: بی ثبات و فانی

 

اِعلَموا اَنَّمَا الحَیوةُ الدُّنیا لَعِبٌ وَ لَهوٌ وَ زینَةٌ و تَفاخُرٌ بَینَکُم وَ تَکاثُرٌ فِی الاَموالِ وَ الاَولادِ کَمَثَلِ غَیثٍ اَعجَبَ الکُفّارَ نَباتُهُ ثُمَّ یَهیجُ فَتَرئهُ مُصفَرًّا ثُمَّ یَکونُ حُطامًا وَ فی الاخِرَةِ عَذابٌ شَدیدٌ وَ مَغفِرَةٌ مِنَ اللهِ وَ رِضوانٌ وَمَا الحیوةُ الدُّنیا اِلاّ مَتاعُ الغُرورِ حدید:20

 

بدانید که زندگی این جهانی بازیچه است و بیهودگی و آرایش و فخر فروشی و افزون چویی در اموال و اولاد. همانند بارانی به وقت است که روییدنیهایش کشاورزان را به شگفت افکند. سپس پژمرده می شود و بینی که زرد گشته است و خاشاک شده است؛ و در آخرت نصیب گروهی عذاب سخت است و نصیب گروهی آمرزش خدا و خشنودی او؛ و زندگی دنیا جز متاعی فریبنده نیست.

 

 

« لَعِب» کارهای پشت سر همی است که با نظامـــــی معین انجام می شود، ولی در عین حال بیهوده و بی فایده است، همانند بازی بچه ها.

«لَهو» یعنی هر چیز و هر کار بیهوده ای که انــــسان را از کار مهم و مفیدش باز بدارد و به خود مشغول کند.

«تَفاخُر» از مادّه «فخر» به معــــــنی بالیدن به مال و جاه است و تفاخر با یکدیگر چنین کردن است.

«تَکاثُر» از ماده«کثر» و «کثرة» به معنای زیادت است و تکاثر معارضه و رقابت در کثرت مال و عزت است.

 

 

در این آیه کریمه، خــــــــداوند غفلت و سرگرمی و تجمل و تفاخر و تکاثر را شیوه های تعامل انسان با دنیا خـوانده است: کودکی انسان به بازی و بی خبری سپری می شود؛ در مرحلهء نوجــــوانی، سرگرمی جای بازی را می گیرد، جوانی نقطه اوج تجمل پرستی و زیبا خــــــواهی استغ پس از ان مرحله شور کسب مقام و فخر استغ و سر انجام انسان به فکر افزایش مـــــال و نفر و جمع ثروت می افتد. البته برخی انسانها دچار توقف و رکود شخصیت در یک مـــرحله می شوند؛ اما به طور طبیعی انسان این دورانهای پنج گانه را طــــــــی می کند. آن گاه با یک تمثیل (تولد و رشد گیاهان و نابودی آنها) حقیقت پیچیدهء حیات انـسانی و ماجرای تاریخ عمر اوراف که گاه تا صد سال طول می کشد و درک آن برای غــــــالب افرادئ ممکن نیست، قابل مطالعه و فهم کرده است؛ و با تجسم و تصویر پردازی از حادثه ای طبیعی، که در معرض دید همهء افراد است، فنا پذیری و کوتاهی و تغییر و تحول و نیز فرصتها و تهدیدهای دنیا را بیان کرده است. آیات 45 سورهءکهـــف و 24 یونس و 21 زمر نیز بیان مشابهی دارند.

 

 

مَثَل دنیا در حدیثی از رسول خدا(ص)

رسول الله(ص) به ضحاک بن سفیان فرمودند:« ای ضحاک خوراکت چیست؟» عــرض کرد:«گوشت و شیر» فرمودند:« وقتی خوردی به چه چیز تبدیل می شوند؟» عــــــرض کرد:« به چیزی که خود می دانید.» فرمــــودند:« خداوند آنچه را از انسان دفع می شود مَثَلی برای دنیا  قرار داده است.»(میزان الحکمة،ح 18531)

 

نوشته شده در دوشنبه 87/7/29ساعت 7:48 صبح توسط زهـــرا* نظرات ( ) | |